Dialoog

Gesprekken over het geloof

Boeiende vrijheid naar een ontmoeting met elkaar.

Ik ben nu inmiddels een paar jaar uit het onderwijs, maar ik weet nog goed waarmee ik, met name de jaren in de bovenbouw, begon op de eerste lesdag van het jaar.
Dat was niet met rekenen of taal, maar met de verhouding tussen vrijheid en regels. Dus hoe boeiend vrijheid is en kan zijn, maar hoe belangrijk het tegelijkertijd is om die vrijheid te boeien, te begrenzen, omdat anders die vrijheid niet meer kan functioneren.
Ik tekende een groot vierkant op het bord en vertelde dat de ruimte binnen de lijnen de vrijheid van de kinderen was.
Maar zoals je bij een spel  spelregels nodig hebt om het spel gaat te laten functioneren, heb je ook regels nodig om de vrijheid in stand te houden. Die regels noemde ik dan afspraken, die ik samen met de kinderen bedacht en die op de lijnen van het vierkant werden geschreven, niet om dingen te verbieden, maar om de vrijheid te beschermen.
De afspraken werden dan ook positief geformuleerd.
Bijvoorbeeld: Ieder kind is uniek als het gaat om hoe je eruit ziet, wat je mening is qua voelen en denken, wat voor karakter je hebt en dat respecteren we. En daarbij hebben we elkaar nodig. 
Toen stelde ik de vraag: “Is het volgens jullie mogelijk om 100% je aan die afspraken te houden?” Het antwoord was: "nee".
Toen vroeg ik of dat erg was. Hierop werd verdeeld gereageerd.
Toen gaf ik voorbeelden uit mijn eigen kind periode als het gaat om het overtreden van de regels, in de zin van de leerkracht een beetje uittesten…er eventjes eroverheen gaan en dan kijken….inderdaad…waar de grens lag.
Ik zei tegen de kinderen dat af en toe over de grenzen heen springen niet erg was en dat mijn lievelingsmeester dan 'gromde naar die grenzen', dus niet meteen bij de eerste keer vol mij op mijn donder geven, heel erg op de grenzen, op zijn gelijk gaan staan, maar speels humoristisch daarmee omgaan, maar tegelijkertijd duidelijk maken dat het niet te vaak moest gebeuren…dan was het niet leuk meer en liep je het risico een beeld op te roepen van: die jongen moet je extra in de gaten houden en dat werkte contraproductief…je verspeelde meer van je vrijheid.
Dat was niet slim!
Vervolgens stelde ik de kinderen de vraag: “Wat zal er met die vrijheid gebeuren als veel kinderen de afspraken te vaak schenden?” Dan zal de vrijheid minder en het aantal regels meer worden was de uitkomst. En hoe meer regels, hoe moeilijker handhaafbaar, hoe groter de kans dat jij betrapt wordt en een ander niet, wat oneerlijk voelt en als dat vaker gebeurt er een sfeer in de klas ontstaat van elkaar scherp in de gaten houden…zo van: worden wij wel rechtvaardig behandeld, is de meester wel eerlijk, waardoor het er niet gezelliger op wordt. Sterker nog: er komen misschien nog wel meer regels: wantrouwen!
Andersom is veel interessanter en leuker: hoe beter we ons aan de afspraken houden, hoe groter de kans dat onze vrijheid meer wordt!!! Vertrouwen! Hoe mooi! En helemaal geweldig als ik dan zag dat de kinderen op een positieve manier elkaar aan de afspraken hielpen herinneren. Je verantwoordelijk voelen voor elkaar. Elkaar zien en ontmoeten.

In de bijbel kennen we ook afspraken tussen God en de mensen: de tien geboden of de tien woorden. Die waren niet bedoeld als een van boven opgelegde moralistische dreiging, maar juist ter bevordering van het welzijn van de mens. Dus geen harnas en een zich zuchtend voortslepen onder een zware last.
Ze zijn bedoeld om ruimte te scheppen, om vrijheid, gelijkwaardigheid en bescherming te waarborgen….ook voor de minderheid, opdat het volk Israël niet zou terugvallen in slavernij, waarin de ene mens leeft ten koste van de andere mens….uitbuiting, discriminatie, racisme, etnische zuivering, zondebokmechanisme, bedreigingen, superioriteit denken, grensoverschrijdend gedrag en vul zelf maar in. En het is goed om discussies te voeren over bijvoorbeeld:  Vrijheid van meningsuiting…tot hoe ver gaat dat?
Als je de vrijheid hebt om te zeggen wat je wil, heb je toch ook de vrijheid om dingen niet te willen zeggen?
In de Franse revolutie werd aan vrijheid net zozeer gehecht als aan gelijkheid en broederschap. Daar moest een evenwicht in zijn. De vrijheid van de één mocht vanwege het recht op de gelijkheid de vrijheid van de ander niet in de weg zitten. En dan moest er nog sprake zijn van broederschap. Deze broederschap of solidariteit, lijkt tegenwoordig ver te zoeken en volstrekt geen rol meer te spelen in de discussies.
Lang leve je eigen vrijheid, maar vaak ten koste van een ander.

Het verhaal van Rami Elhanan en Basan Arami laat het tegenovergestelde zien:
Twee mensen die uitstijgen boven het tot de tanden toe en met veel geweld verkregen vrijheid.
Het dochtertje van Rami Elhanan is 21 jaar geleden omgekomen door een Palestijnse terreuraanslag. Er hangen overal foto’s van haar in huis.
Rami zegt: “Ik wil me omringen met alles waar ik van houd. Het gaat niet om vergeten. Je vergeet nooit, nog geen seconde. Het is een wond die nooit zal helen, maar de vraag is wat je ermee doet? Wat doe je dan? Ik doe! Ik doe! Ik geef niet op. Ik ben niet wanhopig. Ik ben niet teleurgesteld. Ik wil vooruit en weiger nog langer slachtoffer te zijn. Ik gebruik mijn slachtofferschap niet om anderen tot slachtofferschap te maken. Dat is een besluit dat ik heb genomen. Voor de aanslag was ik een anarchist. Het interesseerde me allemaal niks. Ik was een product van de Jom Kippoer oorlog, waarin ik hele nare dingen heb meegemaakt. En ik reageerde daarop door me voor alles af te sluiten. Daarnaast was ik ook nog eens heel cynisch. Maar nadat het noodlot had toegeslagen, moest ik de confrontatie met mezelf aangaan. Wat ga ik doen met deze ondraaglijke last? Dat was in 1997. In 1998 sloot ik me aan bij de Parents Circle. Daarin zitten ouders van vermoorde kinderen van Israëliërs en Palestijnen. De ontmoeting met de Palestijnen voelde als een soort aardbeving. Tot mijn schaamte moet ik toegeven dat ik namelijk tot mijn 47^ste nooit een Palestijn had ontmoet. In het leger keek ik ze niet aan, maar keek ik door ze heen, als doorzichtige wezens, nooit als mensen. De aanblik van Palestijnen die net zo lijden als wij, heeft mijn leven totaal veranderd. Ik heb heel bewust gekozen om te bewegen naar de ander. Aan deze reis komt nooit een einde. Als we de andere kant niet kennen, geen verbinding zoeken, niet met hen praten, gebeurt er nooit iets. Dit was mijn moeilijkste keus ooit. Soms kijk ik in de spiegel en dan zeg ik tegen mezelf: “Ben je gek of zo? Ja, dat ben ik!” Dit is voor mij de enige rationele keuze. Als ik iemand vermoord…krijg ik dan mijn kind terug? Als ik een ander pijn doe, zal mijn pijn dan verminderen? Ik zet me over die begrijpelijke woede heen en doe iets positiefs met die energie. Nu geef ik samen met mijn Palestijnse vriend: Basan Arami, die zijn 10-jarig dochtertje verloor, omdat ze werd doodgeschoten door een Israëlische marechaussee, lessen op middelbare scholen. We veroorzaken een scheurtje in de muur, in de mentale slavernij van angst en haat. Dat scheurtje laat licht binnen dat heel wat duisternis kan verdrijven, je kan bevrijden uit die slavernij naar vrijheid. Dan zoomt de camera in op de twee dochters….in één fotolijstje."

Bevrijding
Als een bliksemflits
als een donderslag
sloeg je in
mijn heldere hemel
verstikte jouw tijd mijn ruimte
doodde jij mijn vrijheid

Als een laaiend vuur
brandmerkte jij mij
in mijn ziel
dat ik jou moest zijn
vergrootte jouw licht mijn schaduw
waarin dat wat ik zo liefhad…..verdween

Maar mijn waakvlam
rustend in God
kon jij niet doven
Zij liet mij zien
dat wat ik verloor in het vuur
ik terug kon vinden in het as
Ik breek uit jouw cocon van slavernij
en ontdek wat zich verborgen hield
maar niet verdwenen was
Door de breuklijnen heen
word ik weer zichtbaar
mijn lieve, krachtige, nooit opgevende
volstrekt unieke, vrijgevochten ik.
In die boeiende vrijheid
door Jezus geleefd en geheeld
mag ik leven.

Willem Lindeman

Reacties:

Nieuwe reactie plaatsen:

Naam:

E-mail:
(wordt niet publiekelijk getoond)

Typ de cijfers en letters uit deze afbeelding.

Click the image to see another captcha.